Hoe zit het juridisch?

Room in return. Hoe zit dat juridisch en praktisch in elkaar?

Achtereenvolgens bespreken we het wettelijk kader, fiscale partners en toeslagpartners. Daarna gaan we in op de praktische zaken waaraan gedacht moet worden, zoals het aantal uren per week, de soort werkzaamheden, vakanties, ziekte enz.

Wat zegt de wet over ruil, huur en arbeid?

Het meest voor de hand liggend is het sluiten van een ruilovereenkomst. Een kamer wordt geruild tegen werkzaamheden. Maar we zouden het ook een huurovereenkomst kunnen noemen. De verhuurder verhuurt de kamer en de huurder verricht een tegenprestatie die bestaat uit een aantal werkzaamheden. We zouden het ook een arbeidsovereenkomst kunnen noemen. De werknemer (bijvoorbeeld een student) verricht arbeid en de werkgever betaalt daarvoor met een kamer. Klik hier voor een voorbeeld van onze overeenkomst. Daarin wordt niet over ruil, niet over huur en niet over arbeid gesproken om de eenvoudige reden dat de overeenkomst kenmerken van alle drie bevat.

Koop- en huurwoningen

We maken onderscheid tussen koopwoningen en huurwoningen. Bij koopwoningen mag de eigenaar zelf bepalen of hij/zij een kamer wil aanbieden aan iemand anders. Er zijn geen beletsels. Bij huurwoningen is de zaak anders. In de meeste huurovereenkomsten staat dat alleen met toestemming van de eigenaar (vaak een woningcorporatie) een kamer aan iemand anders mag worden aangeboden. Als u geen toestemming vraagt en toch een kamer aanbiedt, bestaat het risico dat de eigenaar (bijvoorbeeld een woningcorporatie) er achter komt en daaraan een einde wil maken. Er is niet veel jurisprudentie op dit terrein. Maar als er geen sprake is van overlast, zal de rechter niet gauw de eis van de eigenaar toewijzen. Vooral niet omdat er een grote vraag is naar kamers bijvoorbeeld voor studenten.

Opzegging van de overeenkomst

Als het niet klikt tussen de kameraanbieder en de kamerzoeker, kan elk van beide partijen de overeenkomst opzeggen. Er geldt een opzeggingstermijn van een maand.

Wanneer is er sprake van fiscale partners?

Deze regeling geldt zowel bij koop- als huurwoningen. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat, omdat de kameraanbieder en de kamerzoeker op hetzelfde adres wonen en ingeschreven staan, ze fiscale partners worden van elkaar. Als de kamerzoeker niet op het adres van de kameraanbieder staat ingeschreven, kan er nooit sprake van fiscaal partnerschap zijn. Als de kamerzoeker wel op de woning staat ingeschreven, bent u elkaars fiscale partner als een van de onderstaande situaties op u beiden van toepassing is (overgenomen van de website van de belastingdienst):

U bent beiden meerderjarig en hebt samen een notarieel samenlevingscontract afgesloten
U hebt samen een kind
Een van u beiden heeft een kind van de ander erkend
U bent bij een pensioenfonds aangemeld als pensioenpartners
U bent samen eigenaar van een eigen woning
U hebt een samengesteld gezin. *
U was het jaar ervoor al fiscale partners of toeslagenpartners

* Een samengesteld gezin is een gezin met twee ouders (weduwe/ weduwnaar/gescheiden), waarbij de kind(eren) of van de ene ouder of van de andere ouder zijn. Bijvoorbeeld een gezin met vijf kinderen, waarbij twee kinderen van de ene ouder zijn en drie kinderen van de andere ouder.

Als geen van de situaties op jullie van toepassing is, zijn jullie geen fiscaal partner van elkaar.

Is er sprake van een toeslagpartner?

Ook hier gelden dezelfde situaties als bij de fiscale partners. Als geen van de situaties op u van toepassing is, zal ook op de toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag, kindgebonden toeslag, kinderopvangtoeslag) niet gekort worden. Het inkomen van de kamerzoeker telt niet mee voor de verschillende toeslagen. Maar er zijn twee voorwaarden: U dient de overeenkomst schriftelijk vast te leggen en u moet die binnen 4 weken na de ingangsdatum melden bij de belastingdienst. Als u dat niet doet, dan zal de kamerzoeker worden aangemerkt als toeslagpartner en worden uw toeslagen gekort. Klik hier voor een voorbeeld van de overeenkomst. Voor het melden aan de belastingdienst belt u met de Belastingtelefoon (0800)0543. U kiest dan keuze 1 Toeslagen en vervolgens keuze 3 Overige vragen.

De praktische zaken

Waar moeten we aan denken bij het opstellen van een overeenkomst en wat komt er allemaal bij kijken? Wat doen we met zaken als vakantie en ziekte? Twee dingen zijn heel belangrijk: het aantal uren per week dat de huurder moet maken en de soorten werkzaamheden. Duidelijkheid op deze punten is gewenst. We gaan bijvoorbeeld uit van 10 uur per week: 1 uur voor huishoudelijk werk, 5 uur voor oppassen, 2 uur voor boodschappen doen en 2 uur voor koken. Maar het kan ook zijn: 2 uur huishoudelijk werk, 1 uur boodschappen, 1 uur samen naar de markt, 2 uur klusjes en tuin, 2 uur hond uitlaten en 2 uur computerhulp. De kameraanbieders hebben verschillende wensen en de kamerzoekers hebben verschillende kwaliteiten. Alles is in overleg te regelen. Bij vakantie van de kameraanbieder zou een deel van de uren kunnen vervallen. Bij vakantie van de kamerzoeker zouden de uren eerder of later gecompenseerd kunnen worden. Bij ziekte van de kamerzoeker kunnen de uren later gecompenseerd worden, waarbij de redelijkheid in acht moet worden genomen.